Σύμφωνα με τη θεωρία της Linda Hill (Harvard Business School) «Leading from behind», με αφορμή την πανδημία εμπεδώνεται ένα νέο στυλ ηγέτη με χαμηλό προφίλ, υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη και οργανωτικές ικανότητες.
Το μοντέλο αυτό ηγεσίας στηρίζει την επιτυχία του στον μελετημένο προγραμματισμό και οργάνωση, στη δημιουργία ικανών ομάδων από άτομα που μπορεί να είναι καλύτερα καταρτισμένα στο αντικείμενό τους από τον ηγέτη, στη δημιουργία υγιούς κουλτούρας αξιών και στη χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας, που μέσω αυτής ενώνονται και αξιοποιούνται όλες οι πολύτιμες πληροφορίες και στοιχεία απαραίτητα στη λήψη αποφάσεων.
Η ηγεσία αυτή επιτρέπει και παροτρύνει τα μέλη των ομάδων να εκφράζονται ανοιχτά και να παίρνουν πρωτοβουλίες. Η εξουσία απορρέει και σχηματοποιείται από τις ομάδες, με τον ηγέτη να είναι ο συντονιστής.
Στο μοντέλο «Leading from behind» η επιτυχία στηρίζεται στο «collective genius», δηλαδή στη συλλογική αξιοποίηση όλων των μελών της ομάδας και στην παράλληλη υιοθέτηση όλων των μοντέρνων εργαλείων και πρακτικών που υιοθετεί το σύγχρονο management. Ο ηγέτης, στην περίπτωση αυτή, μέσω της συμπεριφοράς του δημιουργεί πρότυπο ηθικής και επαγγελματισμού που εμπνέει εμπιστοσύνη και ασφάλεια, απαραίτητα συστατικά της επιτυχίας ομάδων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα επιτυχίας αυτού του στυλ ηγεσίας είναι ο Tim Cook, CEO της Apple, που διαδέχτηκε έναν θρύλο, τον Steve Jobs και ανέβασε την Apple στο επόμενο επίπεδο, παρά τις αρχικές αμφισβητήσεις της ικανότητάς του. Παρόμοιο παράδειγμα είναι ο τωρινός CEO της Microsoft Satya Nadella που διαδέχθηκε, με επιτυχία, έναν άλλον θρύλο, τον Bill Gates.
Στον σημερινό επιχειρηματικό στίβο της Ελλάδας έχουμε επίσης λαμπρά παραδείγματα αυτού του καινούργιου στυλ ηγεσίας που διαμορφώνει μια νέα κατάσταση αντίληψης και ωριμότητας στη χώρα.
Πόση διαφορά έχει αυτό το στυλ ηγεσίας από μια επικρατούσα αντίληψη του άλλου στυλ που στηρίζεται στον χαρισματικό ηγέτη με τη στιβαρή προσωπικότητα, τον στομφώδη λόγο που επηρεάζει και παρακινεί το ανθρώπινο δυναμικό των επιχειρήσεων και κατ’ επέκταση των κοινωνιών;
Στην περίπτωση αυτή είναι φανερό ότι η εξουσία απορρέει από το κεφάλι και τα μέλη των ομάδων, είτε πρόκειται για επιχειρήσεις, είτε για κοινωνίες, να ακολουθούν και να συντάσσονται πιστεύοντας στο όραμα και στο μεγαλείο του ηγέτη.
Ο «solo genius» ηγέτης μπορεί να οδηγήσει με επιτυχία ομάδες ή χώρες, αλλά συγχρόνως έχουμε πολλά παραδείγματα που το στυλ αυτό οδηγεί επιχειρήσεις και κοινωνίες σε επικίνδυνες πρακτικές. Αυτό συμβαίνει διότι, απομονωμένος στις προσωπικές του απόψεις, δεν αξιοποιεί τα ταλέντα και τη συλλογική γνώση που υπάρχουν γύρω του.
Στο δίλημμα ποιο είναι το καλύτερο στυλ ηγεσίας, η απάντηση είναι ότι το κυρίαρχο στοιχείο επιλογής είναι η ωριμότητα των ατόμων που απαρτίζουν τις ομάδες αλλά και της ομάδας ως συνόλου. Οσο πιο ώριμη και συγκροτημένη είναι μια ομάδα, τόσο τείνει προς την παραδοχή της συλλογικής ηγεσίας.
Δηλαδή, όπως λέει και το γνωμικό, «οι ομάδες και οι λαοί έχουν την εξουσία που τους αξίζει».
Η εκπεφρασμένη θετική άποψη της ελληνικής κοινωνίας προς τον κ. Τσιόδρα, συνδυαστικά με ένα νέο στυλ ηγεσίας που εφαρμόζει η ελληνική κυβέρνηση, που συμπεριλαμβάνει πολλά χαρακτηριστικά του «Leading from behind», είναι μια πολύ ελπιδοφόρα ένδειξη ότι η ελληνική κοινωνία βρίσκεται σε μια καινούργια φάση ωρίμασης. Αυτό και μόνο είναι πολύ θετικό αντιστάθμισμα στη μεγάλη πρόκληση που έφερε ο κορωνοϊός.
Ο παγκόσμιος σεβασμός που εκδηλώνεται και η αποδοχή προς την ιατρική επιστήμη και τον κόσμο που την υπηρετεί, γιατρούς και νοσηλευτές, δημιουργούν ακόμα μια στροφή σοβαρότητας προς τα «σημαντικά» της ζωής, σε αντίθεση με τον μέχρι τώρα παραδεκτό κόσμο της showbiz και των social media. Ισως αυτό εμπεδώνει μια νέα αντίληψη των κοινωνιών προς νέες αξίες και τους φορείς που τις υπηρετούν.
Κάθε κακό στη ζωή εμπεριέχει μέσα του πάντα ένα καλό. Ας εστιάσουμε σε αυτό.
Χάρης Πεζούλας, Διευθύνων σύμβουλος της Stanton Chase.