Ελλάδα

Συνεχίζεται η τρελή κούρσα των ελληνικών ομολόγων και η πρόβλεψη των διεθνών αναλυτών είναι ότι το «ξεφόρτωμα» των «κόκκινων» δανείων, η δυνατότητα επιτάχυνσης της οικονομίας και η προοπτική μείωσης των πλεονασμάτων, οδηγούν σε χαμηλότερα επίπεδα το κόστος δανεισμού και σε θεαματική βελτίωση του προφίλ του Χρέους.

Πτώση για το 10ετες στο 1,309%

Την ώρα που ο υπουργός Οικονομικών ετοιμάζεται στην Ουάσιγκτον για ένα νέο γύρο συναντήσεων με εκπροσώπους funds και επενδυτικών τραπεζών, στο… ταμπλό το 10ετές ομόλογο έπεφτε στο 1,309% και το 5ετές στο 0,599%, ενώ το 7ετές μόλις που ξεπερνούσε το 1%.

Η βελτίωση του προφίλ της χώρας και το χαμηλό ρίσκο, εκτιμάται από το οικονομικό επιτελείο ότι μπορούν να προσελκύσουν περισσότερους επενδυτές.

«Βασική προτεραιότητα της μακροοικονομικής μας πολιτικής είναι η αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας, στο σκέλος της προσφοράς. Στην προ κρίσης περίοδο οι επενδύσεις ανέρχονταν στο 20,6% του ΑΕΠ και τώρα η κυβέρνηση προβλέπει ότι θα διαμορφωθούν στο 13,1% του ΑΕΠ το 2020», σημείωσε ο Χ. Σταϊκούρας σε συνέντευξη του στο Bloomberg, αναδεικνύοντας την εκτίναξη των επενδύσεων ως το «κλειδί» για το σχεδιασμό της κυβέρνησης.

Πέρα από τη βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος, με την άρση γραφειοκρατικών εμποδίων και τη μείωση της φορολογίας, το οικονομικό επιτελείο ποντάρει και στον… «Ηρακλή», που έχει αποτελέσει βασικό αντικείμενο στα τετ-α-τετ του Χ. Σταϊκούρα και του αρμόδιου υφυπουργού Γ. Ζαββού.

Αυτό που έχει τραβήξει, δε, το ενδιαφέρον είναι το μήνυμα από την ελληνική πλευρά ότι η προσδοκώμενη μείωση των «κόκκινων» δανείων κατά 30 δις ευρώ είναι μόνο η αρχή και πως η δεύτερη φάση θα συμπιέσει ακόμα πιο χαμηλά τον όγκο των προβληματικών δανείων, δηλαδή πιο κοντά στο μέσο ευρωπαϊκό όρο. «Θα πλησιάσουμε σε μονοψήφια ποσοστά», σημείωσε ο Χ. Σταϊκούρας κι αυτό σημαίνει ότι από τα περίπου 75 δις ευρώ σήμερα, θα υποχωρήσουν κάτω από τα 20 δις ευρώ.

Ανοίγει ο δρόμος για θετική Έκθεση αξιολόγησης το Νοέμβριο

Το πράσινο φως της Κομισιόν στο προσχέδιο του 2020, ανοίγει το δρόμο για θετική Έκθεση αξιολόγησης το Νοέμβριο, επαναφέροντας έτσι στο προσκήνιο τις διαβουλεύσεις, που ήδη γίνονται με τους Ευρωπαίους για τη χρήση των εσόδων από ANFA- SMP, δηλαδή για το υπό ποιες προϋποθέσεις μπορούν να πάνε στο ΠΔΕ αντί στην εξόφληση του Χρέους, παρακάμπτοντας έτσι το στόχο για πλεόνασμα 3,5% το 2020. «Οι συνθήκες ωριμάζουν, οι αποφάσεις αναμένονται μέσα στους επόμενους μήνες» δήλωσε ο Χ. Σταϊκούρας.

Η προσοχή όλων στρέφεται στην αναμενόμενη και αναπόφευκτη αναθεώρηση της Ανάλυσης Βιωσιμότητας Χρέους από την Κομισιόν- πιθανότατα θα συνοδεύσει την 4η Έκθεση Αξιολόγησης- όπου θα πρέπει να αποτυπωθεί η θετική επίπτωση από την εντυπωσιακή μείωση των επιτοκίων αλλά και από την πρόωρη εξόφληση των ακριβών δανείων του ΔΝΤ.

«Υψηλότεροι ρυθμοί ανάπτυξης, σε συνδυασμό με χαμηλότερο κόστος δανεισμού, θα βελτιώσουν τη βιωσιμότητα του Χρέους, επιτρέποντας τη σταδιακή μείωση των δημοσιονομικών στόχων», παρατήρησε ο υπουργός Οικονομικών, προαναγγέλλοντας κι άλλες κινήσεις- χωρίς να είναι προτεραιότητα- για τη μείωση στο ελάχιστο του μεριδίου του ΔΝΤ στο ελληνικό Χρέος.

Γιώργος Παππούς

Eπιτάχυνση του ΑΕΠ έως το τέλος του έτους με ρυθμούς μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας στο 3% (το τελευταίο τρίμηνο) βλέπει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στην έκθεση World Economic Outlook.

Η εκτίμηση του Ταμείου ταυτίζεται με του στόχου της κυβέρνησης που οδηγεί στο σύνολο του έτους στην αύξηση του ΑΕΠ κατά 2%. Ωστόσο, για το επόμενο έτος το ΔΝΤ εκτιμά ότι η ελληνική οικονομία αναπτυχθεί κατά μέσο όρο με ρυθμό 2,2%.

Η πρόβλεψη είναι πολύ πιο χαμηλή από τον στόχο του Υπουργείου Οικονομικών για άνοδο του ΑΕΠ κατά 2,8%, η οποία έχει συμπεριληφθεί και στο προσχέδιο του προϋπολογισμού που απεστάλη σήμερα στις Βρυξέλλες).

Ιδιαίτερα θετικές είναι οι εκτιμήσεις του Ταμείου και για την ανεργία. Συγκεκριμένα το ΔΝΤ προβλέπει σταδιακή μείωση του ποσοστού (από το 19,3% το 2018, στο 17,8% φέτος και στο 16,8% το 2020).

«Ανοιχτό» άφησε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταικούρας το ενδεχόμενο να δοθεί νέο κοινωνικό μέρισμα το 2019.

Σε συνέντευξή του στην ΕΡΤ ο κ. Σταικούρας για το Κοινωνικό Επίδομα Αλληλεγγύης ανέφερε ότι προς το παρόν η πρόβλεψη είναι να διατηρηθεί στο επίπεδο που υπάρχει. Αν υπάρχουν δημοσιονομικά περιθώρια είναι μία από τις προτεραιότητες που θα μπορέσουμε να αξιολογήσουμε.

Ειδικότερα ο υπουργός Οικονομικών αναφερόμενος στο 2019 είπε «εάν το Νοέμβριο υπάρχουν δημοσιονομικά περιθώρια να πετύχουμε και να υπερκαλύψουμε τον στόχο, προφανώς αυτός ο δημοσιονομικός χώρος θα αξιοποιηθεί».

Χαρακτηριστικά σημείωσε ότι για το αν θα δοθεί τον Δεκέμβριο κοινωνικό μέρισμα. «Εμείς λοιπόν έχουμε πει ότι θα δίδεται σταθερά κάθε χρόνο τον Δεκέμβριο. Η οικονομική πολιτική πρέπει να ασκείται με υπευθυνότητα και όχι με συνθήματα. Αυτή τη στιγμή κοιτάμε μόνο το πετρέλαιο θέρμανσης. Κάθε φορά όμως όλο και αιφνιδιάζουμε. Αν λοιπόν τον Νοέμβριο υπάρχει κάποιο περιθώριο θα δούμε πως θα αξιοποιηθεί» ανέφερε ο κ. Σταϊκούρας.

Ο κ. Σταϊκούρας είπε ότι η κυβέρνηση χειρίζεται κάθε ζήτημα με συγκεκριμένη σειρά και πως ήδη διευθετήθηκαν τα θέματα του ΕΝΦΙΑ, του πετρελαίου θέρμανσης και των 120 δόσεων.

Την έγκριση της Κομισιόν φαίνεται να λαμβάνει το σχέδιο του προϋπολογισμού που κατατέθηκε χθες το βράδυ από την ελληνική κυβέρνηση στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, ενώ εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δήλωσε πως «το ελληνικό σχέδιο προϋπολογισμού αντανακλά πλήρως τις συζητήσεις των ελληνικών αρχών με τους θεσμούς».

Σύμφωνα με εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «στην περίπτωση της Ελλάδας, οι θεσμοί έχουν ήδη συζητήσει εκτενώς τον προϋπολογισμό για το 2020 με τις ελληνικές αρχές, στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι θα επιτευχθεί ο συμφωνημένος δημοσιονομικός στόχος.

Το σχέδιο προϋπολογισμού αντανακλά πλήρως αυτές τις συζητήσεις. Πάντως, η Επιτροπή θα υποβάλει τις γνωμοδοτήσεις σχετικά με όλα τα σχέδια προϋπολογισμών που υποβλήθηκαν από τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης έως τις 30 Νοεμβρίου, σύμφωνα με τον κανονισμό».

Σημειώνεται πως στο σχέδιο του προϋπολογισμού για το 2020 διατηρείται ο στόχος για ρυθμό ανάπτυξης 2,8% το 2020, ενώ περιλαμβάνεται και το σύνολο των φοροελαφρύνσεων ύψους 1,2 δισ. ευρώ.

Στο πλεόνασμα του 2019 και του 2020, υπάρχουν μικρές διαφοροποιήσεις και ουσιαστικά μένουν αμετάβλητες στο 3,7% και 3,6% αντιστοίχως.

Αλλαγές υπάρχουν στην ποσοτικοποίηση των αποκαλούμενων αντίμετρων, κυρίως στα έσοδα από την ενίσχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, τα οποία περιορίζονται στα 557 εκατ. ευρώ (από 642 εκατ. ευρώ).

Προσχέδιο Προϋπολογισμού: Ανάπτυξη 2,8% τ

ο 2020 - Ανεργία στο 15,6%

Συνεχίζουν με αμείωτους ρυθμούς οι τράπεζες την προσπάθεια μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων, που συνεχίζει να παραμένει η μεγαλύτερη πρόκληση τους εγχώριου τραπεζικού συστήματος.

Η προσπάθεια αυτή – όπως χαρακτηριστικά έχει επισημάνει στο παρελθόν ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Eurobank και πρόεδρος Συντονιστικής Επιτροπής της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών (ΕΕΤ) για τη Διαχείριση Θεόδωρος Καλαντώνης – είναι «θηριώδης» και έχει οδηγήσει σε ουσιαστικά αποτελέσματα, καθώς από τα 107,2 δισ. ευρώ τον Μάρτιο του 2016 έχουν υποχωρήσει στα περίπου 75 δισ. ευρώ στα μέσα του 2019.

Η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων κατά 32 δισ. ευρώ σε μια δύσκολη μάλιστα για την οικονομία περίοδο, όπως έχουν αναφέρει τραπεζικά στελέχη, αποτελεί επιτυχία για το εγχώριο τραπεζικό σύστημα, και κινείται στον στόχο που έχει να επιστρέψει στην κανονικότητα και να αφιερωθεί με όλες τις δυνάμεις στη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας.

Στόχος των ελληνικών τραπεζών είναι στο τέλος του 2021 τα ΜΕΔ να διαμορφωθούν σε επίπεδο σημαντικά κάτω των 30 δισ. ευρώ. Στο πλαίσιο αυτό, η κάθε τράπεζα ακολουθεί τη δική της στρατηγική, ενώ θα μπορεί πλέον να εκμεταλλευθεί συμπληρωματικά και το «Σχέδιο Ηρακλής» που εγκρίθηκε την εβδομάδα που μας πέρασε από την ΕΕ.

«Σχέδιο Ηρακλής»

Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, το σχέδιο «Ηρακλής» αποτελεί μία συστημική λύση εμβέλειας για τη ριζική αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων που θα μειώσει τον όγκο τους, ο οποίος στερούσε τη ρευστότητα από την αγορά.

Πρόκειται για μία λύση που στηρίζεται στην αγορά γιατί αντλεί τα κεφάλαια από τους επενδυτές και δεν επιβαρύνει τους Έλληνες φορολογούμενους και τον κρατικό προϋπολογισμό.

Με αφορμή την έγκριση του σχεδίου από την ΕΕ, το υπουργείο Οικονομικών τόνισε ότι αυτό κατέστη δυνατό χάρη στην κυβερνητική αλλαγή, η οποία δημιούργησε τις ευνοϊκές συνθήκες φθηνού δανεισμού με χαμηλά έως αρνητικά επιτόκια, όπως έδειξε η έκδοση των τρίμηνων εντόκων γραμματίων του δημοσίου.

Το συγκεκριμένο σχέδιο είναι ελκυστικό για τους επενδυτές, γιατί προσφέρει ομόλογα με θετικές αποδόσεις σε μία εποχή αρνητικών επιτοκίων. Προσφέρει έναν καινοτόμο μηχανισμό, καθώς για πρώτη φορά στην Ευρωζώνη μία χώρα που δεν διαθέτει επενδυτική βαθμίδα, θα έχει πρόσβαση στις αγορές για να μπορέσει να εξαλείψει το πρόβλημα των κόκκινων δανείων. Αποτελεί το πρώτο μέρος της ευρύτερης κυβερνητικής στρατηγικής για την ανάπτυξη και τη δημιουργία καλοπληρωμένων θέσεων εργασίας.

Χάρη στο σχέδιο αυτό, οι τράπεζες θα μπορέσουν να εξυγιάνουν γρήγορα τους ισολογισμούς τους και να στραφούν στον πραγματικό τους ρόλο, που είναι η χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας.

Η υλοποίηση του σχεδίου θα επιτρέψει στους πολίτες, τους ελεύθερους επαγγελματίες και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να αποκτήσουν πρόσβαση στο φθηνό τραπεζικό δανεισμό, ανέφερε το υπουργείο στην ανακοίνωση του.

Στο ίδιο μήκος κύματος ο υφυπουργός Οικονομικών, Γ. Ζαββός, απηύθυνε κάλεσμα στις τράπεζες να συμμετάσχουν στο σχέδιο μείωσης «κόκκινων» δανείων «Ηρακλής» και επισήμανε ότι χωρίς την επιβάρυνση των φορολογουμένων και του προϋπολογισμού, δίνεται η δυνατότητα στις τράπεζες να μειώσουν τα «κόκκινα» τους δάνεια κατά 30 δισ. ευρώ ή κατά 40%. Η κυβέρνηση έχει κάνει το χρέος της, καιρός είναι να κάνουν και οι τράπεζες το δικό τους επιταχύνοντας τις τιτλοποιήσεις των «κόκκινων» δανείων, ανέφερε.

Η διαδικασία μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων πρέπει να προχωρήσει όσο το δυνατό πιο γρήγορα

Από την πλευρά του ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, Κλάους Ρέγκλινγκ, ερωτηθείς σε συνέντευξη Τύπου στο Λουξεμβούργο σχετικά με την απόφαση της ΕΕ για το σχέδιο «Ηρακλής» της ελληνικής κυβέρνησης, επισήμανε ότι η διαδικασία μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ελλάδα πρέπει να προχωρήσει όσο το δυνατό πιο γρήγορα.

Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια είναι το μεγαλύτερο οικονομικό πρόβλημα της Ελλάδας καθώς το ποσοστό τους είναι το υψηλότερο στην Ευρώπη, σημείωσε ο Κ. Ρέγκλινγκ, προσθέτοντας ότι παρ’ όλο που υπάρχει μια μείωση που αποτελεί πρόοδο, το σημείο εκκίνησης ήταν πολύ υψηλό. Είναι σημαντικό αυτή η διαδικασία να συνεχιστεί όσο το δυνατό πιο γρήγορα έτσι ώστε οι ελληνικές τράπεζες να παίξουν και πάλι το ρόλο που παίζουν σε κάθε υγιή οικονομία, παρέχοντας δάνεια, κατέληξε ο Κ. Ρέγκλινγκ.

Την ίδια στιγμή ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, σε ομιλία του την εβδομάδα που μας πέρασε, τόνισε ότι η αντιμετώπιση του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων, που παραμένουν σε υψηλό επίπεδο (43,6% του συνόλου των δανείων), είναι κρίσιμος παράγοντας για την ευρωστία του τραπεζικού συστήματος και την ικανότητά του να χρηματοδοτεί τις επενδύσεις και να στηρίζει την πραγματική οικονομία.

Ο υψηλός λόγος των ΜΕΔ των ελληνικών τραπεζών ήταν μια από τις πρώτες και πιο ορατές επιπτώσεις της χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα.

Την τελευταία τριετία και μέχρι τα μέσα του 2019, το απόθεμα των ΜΕΔ υποχώρησε ως απόλυτο μέγεθος σημαντικά κατά περίπου 30 δισ. ευρώ, ως επί το πλείστον μέσω διαγραφών και πωλήσεων δανείων. Επίσης, το θεσμικό πλαίσιο για τη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους ενισχύθηκε μέσω σειράς μεταρρυθμίσεων είπε ο διοικητής.

Οι τέσσερις μεγάλες τράπεζες έχουν συμφωνήσει με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (SSM) φιλόδοξους στόχους για τη μείωση των ΜΕΔ, ενώ οι μικρότερες έχουν συμφωνήσει παρόμοιους στόχους με την Τράπεζα της Ελλάδος. Βάσει αυτών των στόχων, το ποσοστό των ΜΕΔ πρέπει να μειωθεί στο 35% μέχρι το τέλος του 2019 και κοντά στο 20% μέχρι το τέλος του 2021.

Πρέπει να σημειωθεί όμως ότι, ακόμη και αν επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι, το ποσοστό των ΜΕΔ των ελληνικών τραπεζών θα είναι υπερπενταπλάσιο του μέσου όρου της ΕΕ. Υπό το πρίσμα αυτό είναι σημαντικό να εφαρμοστούν συστημικές λύσεις, που θα λειτουργούν συμπληρωματικά προς τις προσπάθειες που καταβάλλουν οι ίδιες οι τράπεζες για την ταχεία βελτίωση της ποιότητας του ενεργητικού τους, τόνισε ο διοικητής.

Στο πλαίσιο αυτό το σχέδιο «Ηρακλής», που εγκρίθηκε από την ΕΕ, στηρίζεται στο σχήμα προστασίας ενεργητικού (APS) μέσω παροχής κρατικής εγγύησης ύψους 9 δισ. ευρώ, στο ασφαλέστερο (senior) μερίδιο της τιτλοποίησης που θα πραγματοποιηθεί.

Το σχήμα αυτό, που πρέπει να εξειδικευθεί μέσω του εφαρμοστικού νόμου, είναι ένα σημαντικό βήμα προς την ορθή κατεύθυνση αντιμετώπισης του προβλήματος. Δεδομένου όμως του μεγέθους αυτού του προβλήματος, το βήμα αυτό δεν είναι αρκετό και πρέπει σε αμέσως επόμενο στάδιο να συμπληρωθεί και από άλλα, περισσότερο ολιστικά και συστημικά σχήματα, όπως αυτό που έχουν επεξεργαστεί οι υπηρεσίες της Τράπεζας της Ελλάδος, ανέφερε ο Γιάννης Στουρνάρας.

Οι ελληνικές τράπεζες ανταποκρίνονται στην πρόκληση μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων

Σε ομιλία του στο δεύτερο Athens Investment Forum, ο επικεφαλής Οικονομολόγος του Ομίλου της Eurobank και πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου της ΕΕΤ, Τάσος Αναστασάτος, τόνισε ότι οι ελληνικές τράπεζες ανταποκρίνονται στην πρόκληση μείωσης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, υπεραποδίδοντας έναντι των στόχων που έχουν τεθεί.

Η βασικότερη προϋπόθεση όμως για την επιστροφή θετικών ρυθμών πιστωτικής επέκτασης αφορά την ποιοτική και ποσοτική αναβάθμιση της ζήτησης για δάνεια. Αυτό αναμένεται να ακολουθήσει την ανάκαμψη της οικονομίας και όχι να προηγηθεί, γεγονός που θέτει τις προϋποθέσεις ώστε η αναπτυξιακή προσπάθεια να οικοδομηθεί σε πιο διατηρήσιμη βάση σε σχέση με το παρελθόν, πρόσθεσε.

Όσον αφορά την ικανότητα του ελληνικού τραπεζικού συστήματος να χρηματοδοτήσει επενδύσεις και ανάπτυξη, τόνισε ότι οι ελληνικές τράπεζες διαθέτουν κεφαλαιακή επάρκεια κι έχουν βελτιώσει σημαντικά τη ρευστότητά τους μέσω επιστροφής καταθέσεων και πρόσβασης στη διατραπεζική αγορά.

Επιπλέον, η μείωση του κινδύνου της χώρας και η επεκτατική νομισματική πολιτική της ΕΚΤ έχουν συντελέσει στη σημαντική μείωση του κόστους δανεισμού των επιχειρήσεων κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες από τον Δεκέμβριο του 2011, ενώ υπάρχει δυναμική περαιτέρω μείωσης, με την προϋπόθεση της εφαρμογής φιλοαναπτυξιακών πολιτικών.