Ελλάδα

Σε νέα παραδοχή-σοκ του λάθους που έκανε στις προβλέψεις και τις εκτιμήσεις για την Ελλάδα έκανε το ΔΝΤ, τονίζοντας -ούτε λίγο, ούτε πολύ- πως αν ήξερε το 2010 όσα ξέρει τώρα θα έπαιρνε άλλες αποφάσεις για τη χώρα μας!

Σε ερώτηση στον εκπρόσωπο του ταμείου Τζέρι Ράις, ο Μιχάλης Ιγνατίου αναφέρθηκε τόσο στην παραδοχή της Κριστίν Λαγκάρντ όσο και στην έκθεση του Ολίβιε Μπλανσάρ (επικεφαλής οικονομολόγος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου) που κατέληγαν στο ίδιο συμπέρασμα: κάναμε λάθος με την Ελλάδα!

«Ο κορυφαίος οικονομολόγος του ΔΝΤ αναγνώρισε ότι το Ταμείο τίναξε στον αέρα τις προβλέψεις του για την Ελλάδα και άλλες ευρωπαϊκές οικονομίες, επειδή δεν κατανόησαν πλήρως πως οι προσπάθειες λιτότητας της κυβέρνησης θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την οικονομική ανάπτυξη. Μπορείτε να μας πείτε τη θέση του ΔΝΤ;» ρώτησε ο δημοσιογράφος του Mega.

«Έχετε δίκιο. Και η Κριστίν Λαγκάρντ και ο Ολίβιε Μπλανσάρ έχουν αναφερθεί σε αυτό το θέμα. Για να σας δώσω ένα πλαίσιο, πρέπει να πάμε πίσω το 2010, που όλοι ήταν πολύ αισιόδοξοι στις προβλέψεις τους για την ανάκαμψη της Ελλάδας. Δεν είχαν, όμως, συνυπολογίσει την επίπτωση των μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής στη συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας και την πολιτική κρίση που επηρέασε την κατάσταση στην Ελλάδα και καθυστέρησε την υλοποίηση των διαρθρωτικών αλλαγών» αποκρίθηκε ο Τζέρι Ράις, ρίχνοντας το φταίξιμο για την αποτυχία του προγράμματος που γονάτισε οικονομικά τη χώρα στην... λανθασμένη αισιοδοξία!

«Όταν έγιναν φανερές οι συνθήκες και ήταν διαφορετικές, εμείς κινηθήκαμε όσο γρήγορα μπορούσαμε» πρόσθεσε ο ίδιος, κάνοντας σαφές πως το ΔΝΤ τώρα μαθαίνει το... σοφό «στερνή μου γνώση να σ' είχα πρώτα». Μόνο που το πάθημα-μάθημα, κε Ράις, έγινε στην πλάτη άλλου...

Ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ κατέληξε τονίζοντας ότι υπάρχουν πολλοί άλλοι παράγοντες που καθορίζουν την δημοσιονομική προσαρμογή που πρέπει να γίνει σε κάθε χώρα, η οποία αποτελεί ξεχωριστή περίπτωση, και πως ο -περίφημος- δημοσιονομικός πολλαπλασιαστής της Ελλάδας προσαρμόζεται σε συνεχή βάση από το 2010...

Ο οίκος αξιολόγησης Moody’s  επισημαίνει,τον κίνδυνο μιας νέας ελληνικής χρεοκοπίας  σε έκθεση του  με τίτλο «Ελλάδα: Η χρηματοδότηση του ΔΝΤ και του EFSF βελτιώνει τη ρευστότητα, αλλά το απόθεμα χρέος παραμένει ευάλωτο σε σημαντικούς κινδύνους».

Στην έκθεση, επισημαίνεται πως η Ελλάδα έλαβε πρόσφατα επιπρόσθετη χρηματοδότηση 12,44 δισ. ευρώ από το ΔΝΤ και τον EFSF, η οποία θα προσφέρει ανάσα ρευστότητας στην οικονομία και θα επιτρέψει την εκκίνηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, ενώ αναφέρει πως η καλύτερη του αναμενόμενου εκτέλεση του Προϋπολογισμού του 2012 παρέχει στήριξη για την αύξηση της επενδυτικής εμπιστοσύνης.

Ωστόσο, υπογραμμίζει πως παρά τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους από τους επίσημους πιστωτές και τις επιπτώσεις από το PSI και την επαναγορά ομολόγων, το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης στην Ελλάδα θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα σε όλη τη διάρκεια της περιόδου 2012-2016.

Για τον λόγο αυτό ο οίκος υποστηρίζει πως ο κίνδυνος μιας ακόμα χρεοκοπίας για το υπόλοιπο χρέος του ιδιωτικού τομέα παραμένει υψηλός λόγω των σημαντικών κινδύνων που απορρέουν από την αδύναμη οικονομία, την εύθραυστη κοινωνική σταθερότητα και το τεταμένο πολιτικό κλίμα. Μάλιστα, ο Moody’s σημειώνει ότι παρά τις δεσμεύσεις των Ευρωπαίων για παροχή μεγαλύτερης ελάφρυνσης στο χρέος από το 2014, υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα γύρω από αυτό το θέμα.

Επίσης περιγράφει το 2014 ως πολύ δύσκολο έτος και διατηρεί αποστάσεις από τις εκτιμήσεις της ελληνικής κυβέρνησης και της τρόικας.

Εκτιμά ότι το 2013 η ύφεση στην Ελλάδα θα ανέλθει στο 5% και ότι η συρρίκνωση θα εξακολουθήσει και το 2014 λόγω της υποτονικής εξωτερικής ζήτησης στη ζώνη του ευρώ, της αργής προόδου στην απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων που περιορίζει τις επενδύσεις και τον ανταγωνισμό, αλλά και λόγω των επιπτώσεων των πρόσφατων δημοσιονομικών μέτρων στην ιδιωτική κατανάλωση.

Αν και αναγνωρίζει τις προσπάθειες που καταβάλλει η ελληνική κυβέρνηση για την προώθηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και τη δημοσιονομική εξυγίανση, ο Moody’s θεωρεί πως υπάρχουν σημαντικοί κίνδυνοι στην ελληνική οικονομία, που θα συνεχίσουν να επιδρούν στην πιστοληπτική της ικανότητα.

Έτσι, σημειώνει ότι η πιθανότητα μιας ακόμη χρεοκοπίας στο υφιστάμενο απόθεμα χρέους του ιδιωτικού τομέα παραμένει υψηλή λόγω των κινδύνων εφαρμογής του δεύτερου προγράμματος οικονομικής στήριξης, των ιδιαίτερα αβέβαιων οικονομικών προοπτικών ανάπτυξης της χώρας, των πολιτικών και κοινωνικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία και της δύσκολης διαχείρισης του χρέους της χώρας.

on air

Επαίνους αλλά και συστάσεις επαγρύπνησης απευθύνει προς την Ελλάδα ο Γιοργκ Ασμουσεν, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ).

Ο κ. Ασμουσεν δηλώνει σε συνέντευξή του ότι η χώρα μας έχει καλύψει τα δύο τρίτα του «μαραθώνιου» αλλά το τελευταίο κομμάτι είναι το πιο δύσκολο, γιατί απαιτεί «οικειοποίηση» του προγράμματος προσαρμογής από την κυβέρνηση, τους πολίτες, τις επιχειρήσεις και τα συνδικάτα.

Ο ίδιος εκτιμά ότι αν υπάρξει «προσήλωση στο πρόγραμμα και θετική ετησιοποιημένη από το 2014, τότε είναι πολύ πιθανό ο δείκτης χρέους προς ΑΕΠ να μειωθεί στο 124% το 2020, φτάνοντας έτσι σε βιώσιμα επίπεδα χωρίς την ανάγκη νέου κουρέματος».

Ο Γιοργκ Ασμουσεν απορρίπτει, τέλος, ως λανθασμένη τη διαμάχη μεταξύ λιτότητας και ανάπτυξης, λέγοντας ότι ναι μεν βραχυπρόθεσμα η δημοσιονομική εξυγίανση είναι αρνητική για την ανάπτυξη, αλλά αφενός είναι επιβεβλημένη και αφετέρου εάν συνοδεύεται από διαρθρωτικές αλλαγές ενισχύει την αναπτυξιακή δυναμική.

Ο εφιάλτης της κατάσχεσης επικρέμαται, σύμφωνα με το «Εθνος», πάνω από 117.300 πολίτες. Τα χρέη προς πιστωτικές κάρτες, για καταναλωτικά δάνεια, ενοίκια και λογαριασμούς κινητής τηλεφωνίας προκάλεσαν προσφυγές στο Ειρηνοδικείο και το Πρωτοδικείο Αθήνας, με αποτέλεσμα την έκδοση ισάριθμων διαταγών πληρωμής.

Το συνολικό χρέος φτάνει στο ιλιγγιώδες ποσό των 2,2 δισ. ευρώ και σύμφωνα με δικηγόρους αποτελεί μια ωρολογιακή βόμβα εσωτερικού χρέους, η οποία συνιστά απειλή για τα σπίτια των χρεωμένων πολιτών μόλις απελευθερωθούν οι πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας, οι οποίοι απαγορεύονται με νόμο ως το τέλος του 2013 (υπενθυμίζεται πως, όπως είχε αποκαλύψει το «Εθνος» την περασμένη Δευτέρα, η τρόικα έθεσε επιτακτικά θέμα άρσης της απαγόρευσης των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας).

Οι ίδιοι δικηγόροι διευκρινίζουν πως πλειστηριασμοί των σπιτιών για τα προαναφερόμενα χρέη είναι τελευταία πράξη και προσθέτουν ότι προηγούνται προσπάθειες είσπραξης των χρημάτων από άλλες πηγές εσόδων του οφειλέτη. Η κατάσταση αυτή φανερώνει το μέγεθος του προβλήματος που προκάλεσε η κρίση, η σκληρή λιτότητα που εφαρμόστηκε στη χώρα και η υπερφορολόγηση των πολιτών. Ειδικότερα στο Ειρηνοδικείο της Αθήνας οι αιτήσεις για την έκδοση διαταγής πληρωμής που υπέβαλαν τράπεζες, ιδιοκτήτες ακινήτων και εταιρείες κινητής τηλεφωνίας έφτασαν τις 74.830 ολόκληρο το 2012 έναντι 73.259 τον προηγούμενο χρόνο.

Η αξία των απλήρωτων λογαριασμών για κάρτες, καταναλωτικά δάνεια, ενοίκια και λογαριασμούς κινητής τηλεφωνίας αγγίζει τα 1,4 δισ. ευρώ, αφού, όπως εξηγούν δικηγόροι που ασχολούνται με τα θέματα αυτά ο κύριος όγκος των οφειλών ξεπερνά τις 15.000 και φτάνει ως τις 20 χιλιάδες ευρώ ανά οφειλή. Στο Πρωτοδικείο της Αθήνας οι αιτήσεις για έκδοση διαταγής πληρωμών ανήλθαν σε 42.500 έναντι 41.500 ένα χρόνο νωρίτερα. Το συνολικό ύψος των οφειλών ανήλθε στα 800 εκατ. ευρώ. Διευκρινίζεται ότι το Πρωτοδικείο είναι αρμόδιο για υποθέσεις των οποίων οι οφειλές για κάρτες, δάνεια και λογαριασμούς ξεπερνούν τις 20 χιλιάδες ευρώ και για ενοίκια τα 600 ευρώ.

Αν ληφθούν υπόψη και οι αιτήσεις που κατατέθηκαν εντός του 2011, τότε ο συνολικός... λογαριασμός των χρεών της διετίας φθάνει το ποσό των 4 δισ. ευρώ. Πλέον το κύμα των αιτήσεων φαίνεται πως επιταχύνεται το 2013 αν ληφθεί υπόψη πως από τις 2 ως τις 16 Ιανουαρίου ξεπέρασαν τις 2.500 και πλέον αναμένεται πως μέσα στο έτος θα διατηρηθεί ο υψηλός ρυθμός αύξησης των χρεών. Θα πρέπει να σημειωθεί, γράφει η εφημερίδα, πως σύμφωνα με δικαστικούς κύκλους, οι 8 στα 10 αιτήσεις που κατατίθενται για την έκδοση διαταγής πληρωμών προέρχονται από τις τράπεζες.

Την ίδια ώρα, αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο και τα χρέη των πολιτών στην εφορία. Είναι ενδεικτικό πως εντός του 2012 οι νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το δημόσιο ξεπέρασαν τα 13 δισ. ευρώ. Δηλαδή κάθε μήνα βεβαιωμένες οφειλές περίπου 1,1 δισ. ευρώ παρέμειναν απλήρωτες από τους φορολογούμενους λόγω της οικονομικής δυσπραγίας.

real

Μπορεί να έχουν κοπεί μισθοί και συντάξεις, μπορεί να έχουν αυξηθεί οι φόροι, όμως οικονομικοί αναλυτές διεθνούς κύρους επιμένουν να μιλούν για περαιτέρω μέτρα προκειμένου η χώρα μας να γίνει ανταγωνιστική.

Μεταξύ των παραπάνω συγκαταλέγεται ο πρόεδρος του οικονομικού ινστιτούτου IfO του Μονάχου, ο οποίος επισημαίνει πως πολλές χώρες της Ευρώπης εξακολουθούν να είναι «πολύ ακριβές», θεμελιώνοντας έτσι την άποψη ότι ο ευρωπαϊκός Νότος δεν έχει ανακτήσει ακόμη την ανταγωνιστικότητα του.

«Η Ισπανία, η Ελλάδα και η Πορτογαλία θα πρέπει μακροπρόθεσμα να γίνουν κατά 30% φθηνότερες σε σχέση με τον μέσο όρο της ευρωζώνης προκειμένου να ξαναγίνουν ανταγωνιστικές. Ακόμη και η Γαλλία θα πρέπει να πέσει κατά 20%», σημειώνει ο Χανς-Βέρνερ Ζιν.

Αντίστοιχα, θα πρέπει η Γερμανία να γίνει κατά 20% ακριβότερη σε σχέση με τον μέσο όρο της ευρωζώνης.

Στο άρθρο του στην Frankfurter Allgemeine Zeitung, ο πρόεδρος του IfO χρησιμοποιεί ένα παράδειγμα, σύμφωνα με το οποίο τα επόμενα χρόνια ο μέσος όρος του πληθωρισμού στην ευρωζώνη θα κινείται στο 2,3% ετησίως. Στη Γερμανία το αντίστοιχο ποσοστό θα κινείται στο 4,1%. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει οι τιμές στην Ισπανία να σημειώνουν μείωση κατά 1,3% ετησίως, ενώ οι τιμές στη Γαλλία να μένουν σταθερές.

Σκληρή δοκιμασία για τις κοινωνίες της ευρωπαϊκής περιφέρειας

Προκειμένου να αποτραπεί ο κίνδυνος αποπληθωρισμού στις προβληματικές χώρες, θα πρέπει ο τιμάριθμος στη Γερμανία να αυξάνεται ετησίως κατά 5,5% επί μια δεκαετία, ενώ στο ίδιο διάστημα ο μέσος όρος του τιμάριθμου στην ευρωζώνη θα αυξάνεται κατά 3,6%.

Με λίγα λόγια, εάν οι τιμές στην ευρωζώνη σημειώσουν άνοδο τα επόμενα χρόνια, θα αποδυναμωθούν οι πιέσεις προς τις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας.

Σύμφωνα με τον Γερμανό οικονομολόγο, οι χώρες της νότιας Ευρώπης καθώς και η Γαλλία βρίσκονται ενώπιον μιας δύσκολης περιόδου προσαρμογής, η οποία θα επιβαρύνει σε μεγάλο βαθμό τις κοινωνίες τους. Πάντως, μέχρι στιγμής δεν διαγράφονται στον ορίζοντα οι αναγκαίες μειώσεις τιμών, διαπιστώνει ο Χανς-Βέρνερ Ζιν.

Αναφερόμενος στα μέτρα για την υπέρβαση της κρίσης ο γερμανός οικονομολόγος υποστηρίζει ότι συνιστούν σημαντική μετατόπιση των βαρών από τους επενδυτές που επένδυσαν τα χρήματά τους στην νότια Ευρώπη προς τους φορολογούμενους και τους συνταξιούχους των «υγιών» χωρών του ευρωπαϊκού Βορρά. 

Πληροφορίες: Deutsche Welle