Κόσμος

Ασφυκτικό πρέσινγκ στο Βερολίνο να αλλάξει στάση και να τερματιστεί η πολιτική λιτότητας για να αποφευχθεί η οικονομική κατάρρευση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και η ύπαρξη μιας νέας μεγάλης κρίσης στην παγκόσμια οικονομικά, ασκούν πλέον οι χώρες της ΕΕ και οι ΗΠΑ.

Μετά τη Σύνοδο των Μεσογειακών χωρών στην Αθήνα, που η παρουσία και μόνο επτά ηγετών έστειλε σαφές μήνυμα στη Γερμανία (κι αυτό φάνηκε από τον εκνευρισμό του Β. Σόιμπλε), τις δηλώσεις του Ματέο Ρέντσι την επομένη ημέρα στην Ιταλία με αιχμές κατά της Άνγκελα Μέρκελ ήρθε να προστεθεί άλλη μία φωνή, σε υψηλούς τόνους, κατά της ασκούμενης οικονομική πολιτικής στην Ευρώπη.

Πρόκειται για τον Αμερικανό υπουργό Οικονομικών Τζακ Λιού, ο οποίος σε δημόσια συζήτηση, όπως γράφει η ιταλική εφημερίδα La Stampa στην διαδικτυακή της έκδοση είπε πώς “η αντιπαράθεση ανάμεσα σε λιτότητα και ανάπτυξη τελείωσε.

Αυτή την στιγμή όλοι συμφωνούν ότι πρέπει να υποστηριχθεί η ανάπτυξη”.

Και έγινε πιο σαφής ο κ. Λιού: “Θα αφήσω τους Γερμανούς να μιλήσουν οι ίδιοι για τις θέσεις τους. Είχαμε, βέβαια, μαζί τους, ένα σαφές ποσοστό ασυμφωνιών σε σχέση με τις μακροοικονομικές πολιτικές των τελευταίων ετών, αλλά αν κοιτάξετε τις πολιτικές των τελευταίων δεκαοκτώ μηνών στην Ευρώπη, θα προσέξετε ότι μια σειρά πραγμάτων έχει αλλάξει”.

Παράλληλα όπως γράφει η La Stampa, τόνισε: “Δεν νομίζω ότι θα δούμε μια αλλαγή φιλοσοφίας στην Γερμανία, αλλά πιστεύω ότι διαπιστώσαμε ήδη μια αλλαγή σε επίπεδο δράσης”.

Οι ΗΠΑ έχουν προειδοποιήσει τη Γερμανία σε κάθε επίπεδο ότι η στάση που κρατά δεν συμβάλει στην ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας και την θέτει σε κίνδυνο. Και τα μηνύματα έχουν σταλεί ποικιλοτρόπως.

Από τις δηλώσεις των Αμερικανών αξιωματούχων μέχρι το “VWgate”.

Με αφορμή δε το πρόστιμο στην Apple, οι ΗΠΑ φέρονται να ετοιμάζουν μία νέα δυσάρεστη έκπληξη στο Βερολίνο και αυτή τη φορά θα είναι στην καρδιά της οικονομίας της Γερμανίας. Αναφερόμαστε στην Deutsche Bank για την οποία η Ουάσιγκτον έχει φάκελο με παρανομίες και παιχνίδια και ετοιμάζει πρόστιμα δισεκατομμυρίων ευρώ.

Σύμφωνα πάντως με τον Αμερικανό υπουργό Οικονομικών, το τελευταίο διάστημα έχει προκύψει ήδη μια χαλάρωση των δημοσιονομικών στόχων για τις χώρες που έχουν δημοσιονομικά προβλήματα αλλά επλήγησαν σκληρά και από το κόστος της κρίσης των προσφύγων, “και η Γερμανία το αποδέχθηκε αυτό”.

Σε αυτές τις χώρες εντάσσεται η Ελλάδα και η Ιταλία, ενώ το ίδιο θέμα ανέπτυξε και ο Ιταλός πρωθυπουργός (για πολλοστή φορά είναι η αλήθεια) Ματέο Ρέντσι καλώντας ταυτόχρονα τις Βρυξέλλες και τη Γερμανία να αναλάβουν τις ευθύνες τους.

Οι αιχμηρές δηλώσεις του κ. Λιού έρχονται σε συνέχεια αυτών του Ματέο Ρέντσι αμέσως μετά τη Σύνοδο των Μεσογειακών χωρών στην Ελλάδα. Ο Ιταλός πρωθυπουργός σε εκδήλωση που παρέστη φέρεται να δήλωσε πώς “τώρα είμαστε πολλοί και μπορούμε να φέρουμε αναστάτωση”, ενώ η εφημερίδα Republicca τον επικαλέστηκε με τα εξής λόγια: “Πλέον γινόμαστε κίνημα και η Ιταλία παίζει κεντρικό ρόλο σε αυτό. Οι Γερμανοί πιέζονται πλέον”.

Επισκεπτόμενος μάλιστα μία βιομηχανική περιοχή ο Ματέο Ρέντσι τόνισε πώς “χρειαζόμαστε μία ΕΕ που να κάνει επενδύσεις” και έβαλε τη Γερμανία στο εδώλιο του κατηγορούμενου για το εμπορικό πλεόνασμα των 80-90 δισ. ευρώ που έχει.

“Εάν τηρούσε τους κανόνες κατά γράμμα, θα έπρεπε να επενδύσει το πλεόνασμα αυτό και να αναθέτει έργα σε ευρωπαϊκές επιχειρήσεις. Δεν μπορείς από τη μια να μην σέβεσαι τους κανόνες και από την άλλη να δημιουργείς προβλήματα σε εκείνους που ζητούν ευελιξία”, τόνισε.

Οι δύο αυτές τελευταίες παρεμβάσεις, από την τρίτη πιο ισχυρή οικονομία της ΕΕ, την Ιταλία, που αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά προβλήματα και από την άλλη άκρη του Ατλαντικού, τις ΗΠΑ δείχνουν πώς η ανοχή πλέον προς το Βερολίνο και μία πολιτική η οποία έχει αποτύχει τελειώνει.

Εντύπωση προκαλεί επίσης το γεγονός πώς και ο Γάλλος Πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ παίρνει αποστάσεις σε αρκετά θέματα από την πολιτική Μέρκελ και Σόιμπλε, αντιλαμβανόμενος και αυτός πώς η στάση που είχε υιοθετήσει του κοστίζει. Όλοι λοιπόν (πλην των δορυφόρων της) εναντίον της Γερμανίας.

pronews

Οι κορυφαίοι κεντρικοί τραπεζίτες του κόσμου που συγκεντρώθηκαν στο αμερικανικό χειμερινό θέρετρο Τζάκσον Χόουλ εξήλθαν του συνεδρίου με μια κοινή έκκληση προς τις κυβερνήσεις: Βοήθεια γιατί αποτύχαμε!...

Αν υπάρχει ένα συμπέρασμα από το φετινό συμπόσιο της αμερικανικής Κεντρικής Τράπεζας (Fed) στο Τζάκσον Χόουλ του Γουαϊόμινγκ, αυτό είναι σίγουρα η ομολογία της παταγώδους αποτυχίας των κεντρικών τραπεζιτών να αντιστρέψουν τη δεινή πορεία της παγκόσμιας οικονομίας, οκτώ χρόνια μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers.

Οι κορυφαίοι κεντρικοί τραπεζίτες του κόσμου και οι οικονομολόγοι που συγκεντρώθηκαν στο αμερικανικό χειμερινό θέρετρο εξήλθαν του συνεδρίου με μια κοινή έκκληση προς τις κυβερνήσεις: Βοήθεια!

Βυθισμένοι σε έναν κόσμο χαμηλής οικονομικής ανάπτυξης, χαμηλού πληθωρισμού και χαμηλών επιτοκίων, οι αξιωματούχοι της Fed, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Τράπεζας της Ιαπωνίας διεμήνυσαν ότι οι προσπάθειές τους να τονώσουν την οικονομία μέσω της νομισματικής πολιτικής δεν μπορούν να φέρουν αποτέλεσμα αν δεν βάλουν το χεράκι τους και οι κυβερνήσεις.

Χωρίς την αρωγή τους, τόνισαν, είναι δύσκολο να πειστούν αγορές και νοικοκυριά ότι τα πράγματα βαίνουν προς το καλύτερο, είναι αδύνατον να αλλάξει το κλίμα. Παράγοντας που αρκετοί οικονομολόγοι θεωρούν αναγκαίο για τη βελτίωση των επιδόσεων της παγκόσμιας οικονομίας.

Το μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ Μπενουά Κερέ απέδωσε μέρος του προβλήματος στις «μισο-μεταρρυθμίσεις» που υλοποιούν με μισή καρδιά οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις.

Ο διοικητής της Τράπεζας της Ιαπωνίας Χαρουχίκο Κουρόντα ισχυρίστηκε ότι για την επιτάχυνση της οικονομικής ανάπτυξης στη χώρα του θα πρέπει να αλλάξει η πολιτική στο μεταναστευτικό.

Η δε πρόεδρος της Fed Τζάνετ Γέλεν από την πλευρά της αντί για νομισματική πολιτική μίλησε για μια σειρά από αναγκαίες δημοσιονομικές και διαρθρωτικές πολιτικές.

Ολα αυτά όμως ισοδυναμούν περίπου με την ομολογία μιας παταγώδους αποτυχίας.

Την τελευταία οκταετία οι κεντρικοί τραπεζίτες –οι «ανεξάρτητοι» τεχνοκράτες που δεν λογοδοτούν στους ψηφοφόρους– απέκτησαν τεράστια εξουσία. Τους ανατέθηκε de facto από τις κυβερνήσεις η πολιτική για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης.

Μείωσαν τα επιτόκια σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα –τα χαμηλότερα των τελευταίων 5.000 ετών σύμφωνα με τον Αντι Χαλντέιν– ενώ έριξαν τρισεκατομμύρια στο χρηματοπιστωτικό σύστημα για να το σταθεροποιήσουν και να τονώσουν την οικονομική δραστηριότητα.

Τα αποτελέσματα που έφεραν όμως ήταν πενιχρά, αφού ενίσχυσαν τη χρηματιστηριακή κερδοσκοπία αντί για τις παραγωγικές επενδύσεις.

Αυτό που λένε πια με έμμεσο τρόπο σήμερα οι κεντρικοί τραπεζίτες προς τις εκλεγμένες κυβερνήσεις είναι ότι ακόμη και αν ρίξουν περισσότερα χρήματα στο σύστημα, είναι αμφίβολο ότι τα πράγματα θα αλλάξουν.

Ή, αλλιώς, η νομισματική πολιτική δεν μπορεί να αντικαταστήσει τη δημοσιονομική, είναι συμπληρωματική της… ανόητε!

efsyn

Ευθέως προχθές ο διακριμένοςοικονομολόγος Στίγκλιτς είπε ότι τα Μνημόνια που άρχισε να υπογράφει η κυβέρνηση Παπανδρέου ήταν για να σώσουν τις γαλλικές και τις γερμανικές τράπεζες και όχι την Ελλάδα.

Και αυτό γιατί, καμία ευρωπαϊκή κυβέρνηση,κανένας πρωθυπουργός καικανέςνας υπουργός Οικονομικών όπως απέδειξαν και τα στρές τέστ των τραπεζών δεν δέχθηκε να γίνει έρμαιο του κ.Σόϊμπλε.

Ο πρωθυπουργός της ιταλίας κ.Ρέντσι γνωρίζοντας την κατάσταση των ιταλικών τραπεζών από τονπροηγούμενο μήνα είχε προειδοποιήσει την κ. Μέρκελ ότι η Ιταλία θα στηρίξει με κρατικές εγγυήσεις τις τράπεζές της. Και πράγματι αυτό έκανε μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων για την τράπεζα της Σιένα όπου πήρε κακή βαθμολογία στα στρες τεστ.

Το ίδιο όμως πράττει και η Ιρλανδία για τις τράπεζές της που τις στηρίζει και καλπάζει αναπτυξιακά. Αντίθετα, στην Ελλάδα, από το 2010 η κυβέρνηση Παπανδρέου με υπουργό Οικονομικών τον κ. Παπακωνσταντίνου όχι μόνο είχε αποδεχθεί ότι η χώρα ήταν διαφθαρμένη αλλά και μας ανακοίνωσε από το Καστελόριζο ως μεγάλη επιτυχία το πρώτο Μνημόνιο βάζοντας στο γύψο την Εθνική οικονομία αλλά και το σύνολο των Ελλήνων που βλέπουν καθημερινά να μειώνεται το εισόδημά τους λόγω της φορολογικής λαίλαπας και των μειώσεων προκειμένου να αποπληρωθούν η υποτιθέμενη βοήεια των Γερερμανών.

Το «Όχι» Ρέντσι στον Σόϊμπλε

Στο μεταξύ, την διαβεβαίωση ότι δεν θα ληφθούν, φέτος, νέα οικονομικά μέτρα και δεν πρόκειται να αυξηθεί ο ΦΠΑ, έδωσε ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματτέο Ρέντσι, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Λα Ρεπούμπλικα,. Παράλληλα, τόνισε ότι «οι φόροι θα συνεχίσουν την πτωτική τους πορεία, με μείωση, αυτή την φορά, του φόρου που επιβάλλεται στις εισπράξεις των ιδιωτικών επιχειρήσεων».

Σε ότι αφορά την αντιμετώπιση των τρομοκρατικών επιθέσεων ο Ρέντσι υπογραμμίζει ότι «οι ιταλικές μυστικές υπηρεσίες εργάζονται με εξαιρετικό τρόπο», ενώ, ερωτηθείς σχετικά με την πιθανότητα νέων στρατιωτικών επιχειρήσεων στο εξωτερικό, απαντά ότι «οι στρατιωτικές πρωτοβουλίες αυτού του είδους πρέπει να διαθέτουν μια στρατηγική για το αύριο και όχι μόνον μια τακτική για το παρόν».

Για το μεταναστευτικό, ο επικεφαλής της ιταλικής κυβέρνησης ξεκαθαρίζει ότι η άμεση προτεραιότητα παραμένει η διάσωση ανθρώπινων ζωών «αλλά η Ευρώπη πρέπει να συνδέσει στρατηγικές διεθνούς συνεργασίας με την διαδικασία επαναπατρισμών, διαφορετικά το όλο σύστημα δεν αντέχει».

Σχετικά, δε, με το νέο σχέδιο αναδιάρθρωσης της τράπεζας Monte dei Paschi di Siena, o Renzi τονίζει ότι «έδρασε από κοινού με τον υπουργό οικονομικών, Πιέρ Κάρλο Πάντοαν, ενθαρρύνοντας την επίτευξη λύσης μέσα από την αγορά», διότι «δεν είναι σωστό, για τα λάθη των πολιτικών και τραπεζιτών του παρελθόντος, να πληρώνουν οι πολίτες».

Ο Ιταλός πρωθυπουργός εκτιμά, τέλος, ότι το να πουλήσουν, οι τράπεζες, τα κόκκινα δάνειά τους, αποτελεί το ισχυρότερο μέτρο ανάπτυξης, διότι, με τον τρόπο αυτό, «μπορούν να δοθούν πιστώσεις σε μικρομεσαίους επιχειρηματίες, σε βιοτέχνες και στα νοικοκυριά».

Με δημοσίευμα του το πρακτορείο Reuters, αναφέρει ότι οι χώρες μέλη της Ευρωζώνης ετοιμάζουν ένα ταμείο με στόχο την βοήθεια των ασθενών οικονομικά χωρών μελών.

Σύμφωνα με έγγραφο της σλοβακικής προεδρίας που επικαλείται το πρακτορείο ειδήσεων το λεγόμενο και ΔΝΤ της Ευρωζώνης θα είναι ουσιαστικά ένα ταμείο με σκοπό την θωράκιση της ζώνης του ευρώ από χρηματοπιστωτικά σοκ.

Όπως αναφέρεται στο έγγραφο με το οποίο θα εφοδιαστούν οι 19 υπουργοί Οικονομικών της Ε.Ε., το νέο ταμείο θα δεσμεύει τα μέλη της Ευρωζώνης σε συγκεκριμένα πλεονάσματα κάθε χρόνο, ενώ οι χώρες μέλη θα ελέγχονται ετησίως τόσο για την πορεία των δημοσιονομικών τους όπως και για την υλοποίηση των διαρθρωτικών αλλαγών που έχει υποσχεθεί ή έχει συσταθεί στο κάθε κράτος μέλος.

Βάσει του τρόπου λειτουργίας του ταμείου, θα είναι δυνατή η μεταφορά χρημάτων από ευημερούσες στις προβληματικές χώρες ενώ οι χώρες μέλη της ΕΕ θα εντάσσονται αυτομάτως σε αυτό ώστε, όπως σημειώνεται, να αποφευχθούν οι χρονοβόρες διαδικασίες και οι καθυστερήσεις του παρελθόντος.

Οι δόσεις με τις οποίες θα καλείται το βοηθούμενο μέλος να αποπληρώσει το ύψος της βοήθειας θα εξαρτώνται από το δημοσιονομικό κενό κάθε χώρας και το ύψος της ανεργίας σε αυτή.

Η δημιουργία ενός ταμείου της Ευρωζώνης, που θα βοηθήσει στη θωράκισή της από χρηματοπιστωτικά σοκ, θα τεθεί προς συζήτηση την Παρασκευή στη συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών και των Διοικητών των Κεντρικών Τραπεζών της ΕΕ, αναφέρει δημοσίευμα του πρακτορείου ειδήσεων Reuters.

Η Ευρωζώνη στερείται σήμερα δύο χαρακτηριστικών, που πρέπει να έχει μία εύρυθμα λειτουργούσα νομισματική ένωση, αναφέρει η σλοβακική προεδρία της ΕΕ σε σημείωμά της για τις συζητήσεις που θα έχουν υπουργοί την Παρασκευή και το Σάββατο στη Μπρατισλάβα.

Το πρώτο χαρακτηριστικό είναι μία ασφαλιστική λειτουργία, η οποία θα μπορούσε να μετακινήσει χρήματα από τις ευημερούσες στις προβληματικές χώρες της ΕΕ. Το δεύτερο χαρακτηριστικό είναι μία σταθεροποιητική λειτουργία που θα απορροφούσε τα εξωτερικά σοκ για το σύνολο της Ευρωζώνης. Ένα «δημοσιονομικό ταμείο» της Ευρωζώνης, θα κάλυπτε και τα δύο αυτά χαρακτηριστικά.

«Η ύπαρξη ενός δημοσιονομικού ταμείου θα… μείωνε την πίεση στην κεντρική τράπεζα να προχωρήσει σε μη συμβατική νομισματική πολιτική», αναφέρει το έγγραφο της σλοβακικής προεδρίας.

Η ιδέα ενός τέτοιου ταμείου αιωρούνταν από την κρίση κρατικού χρέους του 2012 και αποτελεί μέρος σχεδίων για την περαιτέρω οικονομική ολοκλήρωση της Ευρωζώνης μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Μεταξύ άλλων ωφελειών, θα μπορούσε να βελτιώσει τη συμμόρφωση στους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ, επειδή τα χρήματά του θα ήταν διαθέσιμα μόνο για τις χώρες που σέβονται τους κανόνες και δεν έχουν μακροοικονομικές ανισορροπίες, τονίζει το σημείωμα.

Η πρόσβαση στο ταμείο θα μπορούσε επίσης να συνδέεται με την εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που συστήνονται κάθε χρόνο σε όλες τις χώρες από την Κομισιόν και τους υπουργούς Οικονομικών της ΕΕ, σημειώνεται.

Το ταμείο θα μπορούσε, περαιτέρω, να βοηθήσει στην αποτροπή πανικού στις αγορές και ντόμινο σε περιόδους κρίσης, αλλά πρέπει να αποφευχθεί να αποτελεί μία συγκαλυμμένη μορφή μόνιμων μεταβιβάσεων από ένα μέρος της Ένωσης σε άλλο, σύμφωνα με το έγγραφο. Θα πρέπει να εφαρμόζεται αυτόματα, για να αποφευχθούν μακρές πολιτικές συζητήσεις που θα υπονόμευαν την αποτελεσματικότητά του. Οι κανόνες για την ενεργοποίησή του, για το πόσα χρήματα θα χρησιμοποιηθούν, για ποιο σκοπό και πώς θα αποπληρωθούν, πρέπει να είναι γνωστοί εκ των προτέρων, σημειώνεται.

Το ταμείο θα μπορούσε να έχει τη μορφή ενός ευρωπαϊκού πλαισίου για την ασφάλιση της ανεργίας, σύμφωνα με το έγγραφο, συμπληρώνοντας εθνικά προγράμματα κατά της ανεργίας. Οι χώρες που έχουν πλεονάσματα σε καλές οικονομικά εποχές θα μπορούσαν να δαπανήσουν τα χρήματα για να βοηθήσουν στην κάλυψη των ελλειμμάτων χωρών που βρίσκονται σε ύφεση.

Η χρηματοδότηση του ταμείου θα μπορούσε να προέρχεται από ετήσιες εισφορές. Οι πληρωμές μπορεί να συνδέονται με το παραγωγικό κενό ή το επίπεδο της ανεργίας. Μία άλλη επιλογή θα ήταν ένα επενδυτικό ταμείο που θα χρηματοδοτούσε μεγάλα πανευρωπαϊκά προγράμματα υποδομών, αντίστοιχα με το Ευρωπαϊκό Ταμείο για Στρατηγικές Επενδύσεις που λειτουργεί σήμερα.

Ο τρόπος, με τον οποίο αντιμετωπίστηκε η Ελλάδα, και οι επιβληθείσες περικοπές, είναι εμβληματικές της αποτυχίας του ευρώ, γράφει ο Αμερικανός νομπελίστας στο νέο του βιβλίο, όπου τεκμηριώνει γιατί το κοινό νόμισμα απειλεί την Ευρώπη.

«Τα κατασκευαστικά λάθη του, μοιάζουν αξεπέραστα. Είναι καιρός να σκεφτεί κανείς την κατάργησή του», συμπεραίνει ο Στίγκλιτς, ο οποίος θεωρεί την Γερμανία υπεύθυνη για την αποτυχία του.

Κατά τον διαπρεπή οικονομολόγο, το ευρώ είναι εμπόδιο για την ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας και θεωρεί την κατάργηση του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος ως τη μοναδική δυνατότητα για να δοθεί ώθηση στην παραλυμένη Ευρώπη.

«Το ευρώ δημιουργήθηκε για να εξασφαλίσει την ανάπτυξη και να φέρει μεγαλύτερη αλληλεγγύη στην Ευρώπη. Συνέβη, όμως, το ακριβώς αντίθετο. Ορισμένες χώρες βρίσκονται σε βαθιά οικονομική ύφεση, η οποία είναι μεγαλύτερη από τη μεγάλη ύφεση της δεκαετίας του ΄30» και επειδή «τα κατασκευαστικά λάθη του ευρώ μοιάζουν αξεπέραστα, είναι καιρός να σκεφτεί κανείς την κατάργησή του».

Ο Αμερικανός νομπελίστας καθιστά, μάλιστα, την Γερμανία υπεύθυνη για το γεγονός ότι το ευρώ απέτυχε. Ήταν «μοιραία η απόφαση» να δημιουργηθεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κατά το πρότυπο της γερμανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Μπούντεσμπανκ / Bundesbank), η οποία ασχολείται μόνο με την καταπολέμηση του πληθωρισμού και λιγότερο με την οικονομική ανάπτυξη.

Επίσης, με τους κανόνες για τις οφειλές αφαιρέθηκε από τις κυβερνήσεις κάθε δυνατότητα να εξισορροπηθούν οι διαφορές στο ρυθμό ανάπτυξης με μια προληπτική πολιτική. Η αντιμετώπιση της Ελλάδας και οι επιβληθείσες περικοπές είναι, κατά τον Στίγκλιτς, εμβληματικές αυτής της αποτυχημένης πολιτικής. Η συνέπειά της ήταν να εμποδίσει το ευρώ την ανάπτυξη στην Ευρώπη, να βαθύνει η διάσπαση και να καταστεί επενδυτικό φρένο.

Παραθέτει, επίσης, και ένα τρομακτικό αριθμό για το πόσο κοστίζει το ευρώ στις χώρες μέλη της ευρωζώνης. Εάν η νομισματική ένωση συνεχίσει να υπάρχει με τη σημερινή της αναποτελεσματική μορφή θα έχει τρομακτικές απώλειες της τάξεως των 200 τρισεκατομμύριων ευρώ σε πλούτο και ευημερία. Το ποσόν αυτό, είναι το 20πλάσιο των συνολικών οικονομικών επιδόσεων της ευρωζώνης. Εάν, δηλαδή, οι Ευρωπαίοι διατηρήσουν το ευρώ θα είναι σαν να εργάζονται για 20 χρόνια δωρεάν.

Ο Στίγκλιτς βλέπει ως την καλύτερη λύση να μετατραπεί επιτέλους η ευρωζώνη σε μια πραγματική νομισματική ένωση. Η άκαμπτη, όμως, γερμανική στάση και όλοι οι (εφαρμοστέοι) κανόνες θα έπαιρναν πολύ χρόνο και θα ήταν δαπανηροί ώστε να επιτευχθεί αυτός ο στόχος.

Γι' αυτό η διάσπαση (του ευρώ) είναι ο μόνος πολιτικά εφικτός δρόμος. Για να περιοριστούν οι ζημιές, ο νομπελίστας οικονομολόγος προτείνει τη διάσπασή του σε ένα βόρειο και νότιο ευρώ. Ετσι, θα μπορέσει να αντιμετωπισθεί καλύτερα το διαφορετικό επίπεδο ανάπτυξης των χωρών της ευρωζώνης...

topontiki

Ενώ η συγκάτοικός μας στα Μνημόνια Ιρλανδία ανακοίνωσε για το 2015 ρυθμούς ανάπτυξης 26,5% - μια ασύλληπτη επίδοση παγκοσμίως- η Ελλάδα ζει καθημερινά καθεστώς μαρασμού της οικονομίας που αποσυνθέτει τον κοινωνικό ιστό. Πολίτες και επιχειρήσεις αδυνατούν να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους και οδηγούνται σε αδιέξοδο. Η χώρα βιώνει το τρίτο Μνημόνιο σε συνθήκες καθολικής απελπισίας. 

Και παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση εκφράζει την αισιοδοξία της πως «τα δύσκολα πέρασαν» και «γυρίζουμε σελίδα», η ανάπτυξη και η απασχόληση απαιτούν προϋποθέσεις που δεν φαίνεται να υιοθετούνται με αποφασιστικότητα. 

Τι συνέβη και η Ιρλανδία πέτυχε εκεί που αποτυγχάνουμε εμείς; 

Η Ιρλανδική οικονομία, στο τέλος του 2010, υπέφερε από 4 κρίσεις:
-    Κρίση στην αγορά εργασίας 
-    Κρίση στη στεγαστική αγορά
-    Κρίση στα δημόσια οικονομικά 
-    Κρίση στο Χρηματοπιστωτικό  Σύστημα 

Παρά τη ραγδαία αύξηση της ανεργίας (τριπλασιάστηκε μεταξύ 2006 και 2010) και την κατάρρευση της στεγαστικής αγοράς, την ίδια περίοδο, κυρίως λόγω των προβλημάτων αποπληρωμής των δανείων που δημιούργησε ο εύκολος δανεισμός, η χώρα οδηγήθηκε στο μνημόνιο από την κρίση στο τραπεζικό της σύστημα και τη δραματική επιδείνωση των δημόσιων οικονομικών της.  

Όταν τον Σεπτέμβριο του 2008, με τη διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση, οι Ιρλανδικές τράπεζες βρέθηκαν στο κόκκινο και πτώχευσαν, η Ιρλανδική κυβέρνηση ανέλαβε όλες τις υποχρεώσεις τους. Και όχι μόνο τις «εσωτερικές». Υποκύπτοντας στις πιέσεις ττων Ευρωπαίων  - κυρίως της Γερμανίας, της Βρετανίας και της Γαλλίας, των οποίων οι τράπεζες ήταν εκτεθειμένες στις συναλλαγές τους με το Ιρλανδικό τραπεζικό σύστημα – το Δουβλίνο «έσωσε» τις τράπεζες μεταφέροντας τα βάρη τους στο δημόσιο προϋπολογισμό, με αποτέλεσμα το έλλειμμα της Ιρλανδίας από σχεδόν μηδενικό το 2007 να φτάσει το 25% το 2010 και το χρέος από 25% να εκτιναχθεί στο 96,2% το 2010. Η κατάσταση κρίθηκε «μη διαχειρίσιμη» και η χώρα μπήκε σε Μνημόνιο. 

Ωστόσο , μετά τρία χρόνια Μνημονίου, ο Ιρλανδικός λαός είδε τις προσπάθειές του να πιάνουν τόπο: Το ΑΕΠ αυξήθηκε 1,7%, οι επενδύσεις αυξήθηκαν 8,3% και οι ιρλανδικές εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 12,6%. Το 2014 η Ιρλανδία κατέγραψε ανάπτυξη 4,8%, την ταχύτερη στην ΕΕ. To υπουργείο Οικονομικών  ανακοίνωσε μάλιστα ότι η Ιρλανδία θα εξοφλήσει νωρίτερα τις οφειλές της στο ΔΝΤ, που υπολείπονται 4,5 δις από τα 22,5 δισ. ευρώ που έχει δανειστεί. Επίσης, την περασμένη Άνοιξη, η χώρα βγήκε στις αγορές εκδίδοντας με επιτυχία έντοκα γραμμάτια του δημοσίου, με αρνητικό επιτόκιο. 

Που οφείλεται το «Ιρλανδικό θαύμα»; 

Σε μια πρόσφατη συνέντευξή του προς την Αγγελική Κουγιάννου (The Haffington Post) ο βοηθός καθηγητής Οικονομικών του Trinity College στο Δουβλίνο, Ronan Lyons, εξήγησε πως 5 ήταν οι βασικοί λόγοι:
-    Μιά νέα κυβέρνηση, με ισχυρή λαϊκή εντολή, μπόρεσε να περάσει μια σειρά σκληρών μέτρων.
-    Η πλειοψηφία των πολιτών αναγνώριζε ότι υπήρξαν «υπερβολές» τα χρόνια μέχρι το 2007, οπότε έγινε αποδεκτή, χωρίς μεγάλες αντιδράσεις,  η οικονομική προσαρμογή και η λιτότητα.
-    Η κυβέρνηση κατάφερε και διατήρησε την ανταγωνιστικότητά της μέσα στην κρίση. 
-    Η φορολογία των επιχειρήσεων παρέμεινε, στα χρόνια του Μνημονίου, αμετάβλητη στο 12,5%
-    Έτσι, η κυβέρνηση δημιούργησε κλίμα εμπιστοσύνης και κράτησε τις ξένες εταιρίες που δραστηριοποιούντο στη χώρα , προσελκύοντας παράλληλα νέες ξένες επενδύσεις, που ισχυροποίησαν καταλυτικά την εθνική οικονομία, ώθησαν τις εξαγωγές και δημιούργησαν νέες θέσεις εργασίας. 

Επιστημονικοί - και όχι μόνο - κύκλοι θεωρούν πως η απόσταση από την Ελληνική μιζέρια στο «Ιρλανδικό πρότυπο», είναι τόσο τεράστια όσο και ελάχιστη. 

Είναι πρωτίστως ζήτημα πολιτικής αντίληψης και στρατηγικών αποφάσεων. Αρκεί να εγκαταλείψουμε ιδεολογικές αγκυλώσεις και να προχωρήσουμε σε αποφασιστικές κινήσεις στους τομείς της φορολογίας, των μεταρρυθμίσεων, της διαχειριστικής επάρκειας και της επιχειρηματικότητας. Είναι οι αναγκαίες συνθήκες που θα κινητοποιήσουν την οικονομία, θα δημιουργήσουν αξιόπιστες συνθήκες ανάπτυξης και απασχόλησης και θα ανακουφίσουν την κοινωνία.